PODSTAWY  PRAWNE DO REALIZACJI ZADAŃ Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO  REGULUJĄ:

- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r. Prawo oświatowe (Dz.U. 2023 poz. 900)

- Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz.U. 2022 poz. 2230)

- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2023 poz.1798)

- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej dnia 12 lutego 2019r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019r. poz. 325)

- Rozporządzenie MEN z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. z 2019r., poz.639).

-Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. 2019 poz. 502 z późn. zm.)

 

ZAŁOŻENIA

- Wybór zawodu nie jest pojedynczym, decyzyjnym aktem, ale procesem rozwojowym i stanowi sekwencję decyzji podejmowanych na przestrzeni kilku lat

- Preferencje zawodowe wywodzą się z doświadczeń dzieciństwa i rozwijają się wraz z upływem czasu

- Na wybór zawodu wpływają głównie wartości, czynniki emocjonalne, rodzaj, poziom wykształcenia, wpływ środowiska

- WSDZ obejmuje pracę indywidualną i grupową z uczniami, rodzicami, nauczycielami ma charakter działań planowych

 

PODSTAWOWE  POJĘCIA  ZWIĄZANE  Z  DORADZTWEM  ZAWODOWYM

Działania związane z doradztwem zawodowym – ogół zaplanowanych i systematycznych działań podejmowanych przez przedszkole, szkołę lub placówkę, których celem jest przygotowanie i wspieranie uczniów w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych. Działania te obejmują m.in. zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego, zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, działania skierowane do rodziców i nauczycieli, współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym

Preorientacja zawodowa – ogół działań o charakterze wychowawczym, podejmowanych przez nauczycieli i rodziców, ukierunkowanych na zbliżanie dzieci w wieku przedszkolnym do środowiska pracy.

Orientacja zawodowa – ogół działań o charakterze dydaktyczno-wychowawczym ukierunkowanych na kształtowanie u uczniów klas I –VI szkoły podstawowej pozytywnych i proaktywnych postaw wobec pracy i edukacji poprzez poznawanie i rozwijanie własnych zasobów oraz nabywanie wiedzy na temat zawodów i rynku pracy.

Doradztwo zawodowe – uporządkowane i zaplanowane działania mające na celu wspieranie uczniów klas VII –VIII szkoły podstawowej i szkół ponadpodstawowych w procesie świadomego i samodzielnego podejmowania decyzji edukacyjnych, a także zawodowych. Uczeń –dziecko (na etapie wychowania przedszkolnego), uczeń (na etapie szkoły podstawowej, szkoły ponadpodstawowej z wyłączeniem szkoły policealnej), słuchacz (w szkole policealnej) (,,Wzorcowe rozwiązania organizacyjne funkcjonowania WSDZ dla szkoły podstawowej”, ORE, Warszawa 2017)

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego (WSDZ) – celowe, uporządkowane i wzajemnie powiązane działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane przez daną szkołę lub placówkę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. System powinien określać: role i zadania doradcy w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, formy i metody pracy” (definicja A. Łukaszewicz, ,, Szkolny doradca zawodowy”, KOWEZiU 2003).

Doradztwo zawodowe w PZSiP w Lasocinie jest realizowane:

1. w oddziałach przedszkolnych i klasach I-III na zajęciach edukacyjnych prowadzonych zgodnie z przyjętymi programami wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej, w formie preorientacji zawodowej, pogadanek, spotkań z przedstawicielami różnych zawodów, gier i zabaw zawodoznawczych,
2. w klasach IV-VI na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, w formie orientacji zawodowej na godzinach wychowawczych i w ramach lekcji przedmiotowych, świetlicowych, wycieczek,
3. w klasach VII i VIII na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego oraz na obowiązkowych lekcjach z doradztwa zawodowego, (realizacja programu doradztwa zawodowego), udział w wycieczkach zawodoznawczych, prelekcjach i spotkaniach, konkursach.

Program przewiduje też pomoc zainteresowanym rodzicom (konsultacje indywidualne, prelekcje)

DZIAŁANIA  ZWIĄZANE  Z  DORADZTWEM  ZAWODOWYM

Zakres działań kierowanych do uczniów:

• udzielanie porad i konsultacji indywidualnych,
• prowadzenie zajęć grupowych związanych tematycznie z obszarami: poznawanie własnych zasobów, świat zawodów i rynek pracy, rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- zawodowych,​​​​​ pomaganie uczniom w przygotowywaniu teczek „portfolio”,

• aranżowanie sytuacji sprzyjających poznawaniu własnych zasobów np. poprzez udział w konkursach, przygotowywanie określonych zadań na zajęcia przedmiotowe, udział w organizowaniu uroczystości i imprez szkolnych,
• określanie potencjału edukacyjno-zawodowego,
• prowadzenie kół zainteresowań,
• organizowanie spotkań z przedstawicielami instytucji rynku pracy,
• stwarzanie okazji do udziału w wydarzeniach takich jak np. targi edukacyjne,
• umożliwianie udziału w spotkaniach informacyjnych z przedstawicielami szkół  ponad­podstawowych,
• informowanie o ofercie kształcenia w szkołach programowo wyższych,   umożliwienie udziału w spotkaniach z absolwentami szkoły (prezentacje ścieżek rozwo­ju edukacyjno-zawodowego),
• wspieranie uczniów w przygotowaniu Indywidualnych Planów Działania (IPD),
• organizowanie spotkań z przedstawicielami zawodów, organizowanie spotkań z inspirującymi osobami (pasjonatami, autorami innowacyjnych   rozwiązań –  

młodymi ludźmi, którzy odnieśli sukces  zawodowy),  

• organizowanie wycieczek zawodoznawczych,
• stwarzanie uczniom klas VII–VIII możliwości udziału w ramach zajęć edukacyjnych w zajęciach u pracodawców lub w centrach kształcenia praktycznego – zgodnie z ich zainteresowaniami i potrzebami,
• umożliwienie dostępu do informacji edukacyjno-zawodowej poprzez strony interneto­we szkoły, tablice informacyjne, e-dziennik,
• organizowanie kącików zawodoznawczych, np. w świetlicy szkolnej, w salach lekcyjnych,
• umożliwianie uczniom udziału w tzw. lekcjach zawodoznawczych organizowanych przez szkoły ponadpodstawowe zawodowe,
• udostępnianie materiałów multimedialnych (np. gier edukacyjnych, filmów i innych e-zasobów) ułatwiających samopoznanie, podejmowanie decyzji edukacyjnych i zawodowych,
• prowadzenie projektów edukacyjnych tematycznie powiązanych z orientacją zawodo­wą      oraz doradztwem zawodowym.

Działania kierowane do nauczycieli, wychowawców:

• umożliwienie udziału w szkoleniach i kursach z zakresu doradztwa zawodowego,
• inicjowanie kontaktów z przedstawicielami instytucji rynku pracy,
• organizowanie spotkań z przedstawicielami firm lokalnego rynku pracy,
• udostępnianie zasobów z obszaru doradztwa zawodowego,
• wspieranie w realizacji zadań doradztwa zawodowego.

Działania kierowane do rodziców:

• organizowanie spotkań informacyjno-doradczych z doradcą zawodowym w szkole oraz pracownikami Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej,
• inicjowanie kontaktów z przedstawicielami instytucji działających na rynku pracy,
• prowadzenie konsultacji dotyczących decyzji edukacyjno-zawodowych uczniów,
• informowanie o targach edukacyjnych,
• udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych (między innymi poprzez: biblioteczkę publikacji, stronę www szkoły, tablice informacyjne, e-dziennik),
• włączanie rodziców w szkolne działania związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym, zapraszanie rodziców na zajęcia edukacyjne, wydarzenia        szkolne.

 

CELE OGÓLNE REALIZACJI DORADZTWA ZAWODOWEGO:

Celem preorientacji zawodowej jest wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami najbliższymi ich otoczeniu, kształtowanie postawy pracy i motywacji do działania, pobudzanie i rozwijanie zainteresowań dzieci oraz stymulowanie ich prozawodowych marzeń.

Celem orientacji zawodowej w klasach I –III jest wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy, rozwijanie pozytywnej i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań oraz pasji.

Celem orientacji zawodowej w klasach IV –VI jest poznawanie własnych zasobów zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami i rynkiem pracy, kształtowanie pozytywnej i pro aktywnej postawy uczniów wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zdolności, zainteresowań oraz pasji.

Celem doradztwa zawodowego w klasach VII –VIII szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania kariery i podejmowania przy wsparciu doradczym decyzji edukacyjnych i zawodowych uwzględniających znajomość własnych zasobów oraz informacje na temat rynku pracy i systemu edukacji.

(,,Wzorcowe rozwiązania organizacyjne funkcjonowania WSDZ dla szkoły podstawowej”, ORE, Warszawa 2017)

 

OSOBY  REALIZUJĄCE  PROGRAM  DORADZTWA  I  ICH  ZADANIA:

- Dyrektor szkoły-odpowiedzialny za realizację działań doradztwa zawodowego, wspiera kontakty pomiędzy uczestnikami procesu orientacji zawodowej oraz doradztwa zawodowego w szkole, a instytucjami zewnętrznymi,

-Doradca zawodowy – realizacja scenariuszy z doradztwa zawodowego, indywidualne rozmowy z uczniami i rodzicami, pomoc w rozpoznawaniu predyspozycji uczniów, organizacja konkursów, prowadzenie tablicy informacyjnej , gromadzenie literatury, przedstawianie aktualnych informacji z rynku pracy i rynku edukacyjnego, pomoc w trafnym wyborze dalszej drogi zawodowej, współpracuje ze specjalistami z poradni psychologiczno-pedagogicznych, instytucjami działającymi na rynku  pracy i partnerami z otoczenia społeczno-gospodarczego w celu realizacji działań z zakresu doradztwa zawodowego,

-Specjaliści: pedagog, psycholog- pracownicy poradni  współpracujący ze szkołą, psycholog szkolny pedagog specjalny - realizacja scenariuszy zajęć , pomoc w samopoznaniu, określanie mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów; włączanie treści z zakresu orientacji zawodowej i zawodowego w prowadzone przez siebie zajęcia dla uczniów; współpraca z wychowawcami klas w ramach realizowania działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego dla uczniów; włączanie się w proces podejmowania przez uczniów decyzji edukacyjnych i zawodowych (informacje dotyczące ucznia wynikające z pracy specjalisty),

-Wychowawcy - określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów; eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego; włączają do swoich planów wychowawczych zagadnienia z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego; realizują tematy związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym na godzinach wychowawczych; wskazują uczniom dzieci; współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami specjalistów, którzy mogą udzielać wsparcia w planowaniu kariery zawodowej; współpracują z rodzicami w zakresie planowania ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej ich w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym,

- Nauczyciel bibliotekarz- gromadzenie aktualnych publikacji ,współpracuje z nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym; opracowuje, aktualizuje i udostępnia zasoby dotyczące doradztwa zawodowego,

- Nauczyciel informatyki – programy komputerowe z doradztwa zawodowego,

- Nauczyciele-wychowawcy w świetlicy szkolnej włączają w zajęcia realizowane w świetlicy szkolnej treści z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego,

-Pozostali nauczyciele uczący różnych przedmiotów - korelacja międzyprzedmiotowa. Analiza programów nauczania poszczególnych przedmiotów, co pozwala także włączyć nauczycieli w omawianie zagadnień z poradnictwa zawodowego. Podział zadań wg. kompetencji, wiedzy, doświadczenia i umiejętności w zakresie doradztwa zawodowego.

Bieżąca obserwacja pracy ucznia i osiąganych przez niego efektów pod kątem predyspozycji do nauki danego przedmiotu oraz pomoc w określeniu mocnych i słabych stron ucznia:

-  rozwijanie indywidualnych uzdolnień i zainteresowań uczniowskich

- systematyczna kontrola efektów nauczania (próbne egzaminy, motywujący system oceniania,

- realizacja obszarów doradztwa zawodowego w kontekście realizacji podstawy programowej,

- przekazywanie informacji o zastosowaniu i przydatności danych treści nauczania w różnych dziedzinach życia (informacje pomocne w wyborze zawodu).

 

WNIOSEK:

Doradztwo ma być „wkomponowane” we wszystkie przedmioty. Wszyscy nauczyciele na swoich lekcjach powinni realizować zagadnienia związane z doradztwem zawodowym. Uczeń musi wiedzieć, po co się uczy. Trzeba uczniom mówić wyraźnie (nie myśleć, że się domyślą), po co uczą się konkretnego przedmiotu szkolnego, jak może się on przydać w codziennym życiu oraz w karierze zawodowej. Również po każdej lekcji uczeń powinien mieć świadomość, że kiedyś umiejętności i wiedza wyniesione z tej lekcji przydadzą mu się   w życiu, także zawodowym.

 

-  Pielęgniarka współpracująca ze szkołą- organizuje dla uczniów spotkania dotyczące dbania o zdrowie i bezpieczeństwo oraz kształtowania właściwych nawyków – adekwatnych do zawodów wybieranych przez uczniów , pogadanki o przeciwwskazaniach do wykonywania zawodów

 

ZADANIA INSTYTUCJI WSPÓŁPRACUJĄCYCH W RAMACH REALIZACJI DORADZTWA ZAWODOWEGO

Aktywna współpraca z:

- Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną: diagnoza uzdolnień poznawczych i predyspozycji zawodowych konsultacje indywidualne na terenie szkoły i poradni dla uczniów i rodziców

prowadzenie dla uczniów zajęć grupowych z doradztwa zawodowego

-Szkołami ponadpodstawowymi- LO, Technika, Szkoły Branżowe I Stopnia: udział młodzieży w Dniach otwartych szkół, lekcjach pokazowych, prelekcjach

organizowanie imprez o charakterze zawodoznawczym udzielanie informacji na temat oferty edukacyjnej i zawodowej oraz zasad rekrutacji

-Cechy rzemiosł różnych i przedsiębiorczości, izby rzemieślnicze, urzędy pracy: udostępnianie informacji o organizacji praktycznej nauki zawodu w rzemiośle; wyszukiwanie pracodawców (rzemieślników, u których uczniowie w przyszłości mogą realizować praktyczną naukę zawodu)

- Pracodawcy: Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, wycieczki do firm, instytucji

-Ośrodki Doskonalenia Zawodowego dla nauczycieli:

-organizowanie i prowadzenie szkoleń, kursów, konferencji dla doradców zawodowych, nauczycieli oraz osób zainteresowanych doradztwem zawodowym,

- udział nauczycieli w proponowanych szkoleniach z zakresu doradztwa zawodowego

 

METODY I FORMY PRACY:

Adresowane do uczniów:

- Zajęcia warsztatowe,

-  Analiza przypadku,

-  Rozmowy doradcze,

- Metody testowe,

- Burza mózgów,

- Mini wykład,

- Plakat,

- Skojarzenia,

- Wycieczki zawodoznawcze,

- Konkursy plastyczne dotyczące planowania kariery zawodowej,

- Spotkania z przedstawicielami szkół ponadpodstawowych, przedstawicielami różnych zawodów,

- Udział w Targach Edukacyjnych Szkół,

- Spotkania z absolwentami szkoły – losy absolwentów, kariera zawodowa,

-  Pogadanki, prelekcje, konkursy,

-  Gry i zabawy.

Formy adresowane do rodziców:

- Zapoznanie rodziców z programem doradztwa zawodowego w szkole, pogadanki , prelekcje

- Udostępnianie informatorów szkół ponadpodstawowych i literatury z zakresu doradztwa zawodowego

-  indywidualne rozmowy z pracownikami PPP, doradcą zawodowym ,  wychowawcą

- Wykorzystanie doświadczeń rodziców w zakresie mobilności zawodowej

- Organizacja prelekcji, pogadanek na zebraniach rodziców z doradcą zawodowym

- Przekazywanie na bieżąco informacji dotyczących kierunków kształcenia zawodowego w szkołach technicznych rekrutacji do szkół, zawodów przyszłości, targów edukacyjnych.

 

ZASOBY  MATERIALNE  PRZYDATNE  W  REALIZACJI  DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH  Z  DORADZTWEM   ZAWODOWYM:

- Biblioteczka z materiałami

-  Filmy o zawodach

-  Informatory o zawodach i kierunkach kształcenia, typach szkół

-  Testy do badań indywidualnych i grupowych, kwestionariusze zainteresowań i uzdolnień  

   zasoby poradni psychologiczno – pedagogicznych,

-  Filmy instruktażowe

- Prezentacje multimedialne

- Tablica informacyjna

- Gazetka zawodoznawcza

- Zakładka na stronie internetowej szkoły z doradztwa zawodowego

 

EFEKTY DZIAŁAŃ WSDZ

Uczeń:

- Umie współpracować w grupie

- Potrafi samodzielnie zaplanować własną drogę kariery

- Zna swoje predyspozycje zawodowe

- Potrafi rozwijać zainteresowania

- Zna kwalifikacje i kompetencje na rynku pracy

- Rozumie zależność wyboru zawodu od zainteresowań

- Zna zawody, wartość pracy

- Zna swoje zainteresowania, zdolności, umiejętności

- Zna ofertę edukacyjną szkół ponadpodstawowych i dokonuje świadomego, trafnego wyboru zawodu

-  Potrafi współpracować w grupie, jest przygotowany do roli pracownika

- Potrafi przyjmować różne role społeczne i zawodowe

- Rozumie konieczność ustawicznego kształcenia

- Rozwija kompetencje kluczowe

Szkoła

-  Konkurencyjność szkoły, poprawa jej wizerunku, poprawa jakości pracy szkoły

-  Przygotowanie ucznia do pełnienia ról społecznych, zawodowych

-  Podniesienie świadomości rangi doradztwa zawodowego

-  Trafne wybory edukacyjne uczniów

 

ABSOLWENT PZSIP W LASOCINIE dokonuje trafnych decyzji edukacyjnych, podejmuje naukę w szkołach ponadpodstawowych zgodnie ze swoimi zainteresowaniami, zdolnościami.

 

EWALUACJA DZIAŁAŃ WSDZ

-  Indywidualne rozmowy z uczniami, rodzicami, wychowawcami

-  Pogadanki

-  Informacje –burza mózgów

 

  Rozmowy powinny dotyczyć tego, czy WSDZ:

- Uwzględnia potrzeby rozwojowe uczniów, rodziców, nauczycieli

- Rozwija ich wiedzę i umiejętności

- Kształtuje postawy i zachowania

- Buduje kompetencje osobiste i społeczne

- Angażuje wszystkich pracowników szkoły

- Angażuje instytucje zewnętrzne, rodziców

-Analiza prowadzonej dokumentacji uczniów korzystających z porad i informacji zawodowych.